Maandag 1 november was het weer tijd voor de begrotingsvergadering. Raadslid Dewy Leal heeft voor Wakker Emmen het woord gevoerd. Hier leest u de volledige bijdrage.

Voorzitter,
Voor ons ligt alweer de laatste begroting van deze bestuursperiode. Een turbulente periode die we niet snel zullen vergeten. Een periode die wij bij aanvang van de bestuursperiode ons allen waarschijnlijk anders hadden voorgesteld. Maar vanwege de financiële situatie van onze gemeente en een grote mate van onzekerheid op een groot aantal onderwerpen is dit maar deels gelukt.
Wakker Emmen is blij dat de nu voorliggende begroting een ander financieel perspectief laat zien dan de afgelopen jaren. Voorzichtig kan de voet weer enigszins van de rem. Er kan weer gedacht worden aan investeringen ten behoeve van onze inwoners. En dat is fijn voorzitter. Als politiek is het uiteraard een stuk leuker als er invulling kan worden gegeven aan het investeren in nog mooier Emmen in plaats van bezuinigen. Wakker Emmen is dan ook blij te zien dat er voor 2022 weer geïnvesteerd wordt.

Voorzitter, door de forse maar noodzakelijke ingreep vorig jaar (structurele bezuiniging van 12 miljoen) is de financiële situatie van Emmen nu zodanig dat we weer optimistischer naar de toekomst kunnen kijken. Zo zien we dat het financieel perspectief voor 2022 met een bedrag van € 3,2 miljoen positief sluit. Hierin zijn de voorstellen voor nieuw beleid al verwerkt. Ook meerjarig is er sprake van positieve begrotingsresultaten. In dit resultaat is de jaarlijkse storting van € 3.4 miljoen in de algemene reserve om ons weerstandsvermogen weer op peil te brengen ook al verwerkt. Ook constateren wij dat het benodigde weerstandsvermogen binnen kort weer aan de gestelde eisen voldoet. Wakker Emmen vindt echter dat er vooralsnog nog steeds behoedzaam te werk moet worden gegaan. De huidige tijd blijft zich kenmerken door ontwikkelingen die een grote mate van onzekerheid met zich meebrengen. In deze begroting zien we dit op een aantal onderdelen terug. Deze onzekerheden kunnen zowel positieve maar ook nadelige effecten hebben op onze begroting. Kortom voorzitter, blij dat er weer iets meer kan maar we zullen hierbij behoedzaam te werk moeten gaan om eventuele tegenvallers richting de toekomst te kunnen opvangen. Niemand zit erop te wachten dat we weer in een financiële onzekere situatie terecht komen zoals de afgelopen jaren.
Voorzitter, Wakker Emmen vindt het belangrijk om te blijven investeren in een betere en nog mooiere gemeente Emmen, waar het goed wonen, werken en leven is. Daarbij moet de basis op orde zijn. Om goed te kunnen wonen in de gemeente Emmen, moeten er ook plekken zijn om te kunnen wonen Dat ook wij te maken hebben met de op hol geslagen woningmarkt en dat er weinig gemeentelijke kavels beschikbaar zijn, constateerden we reeds bij de Kadernota. Wakker Emmen heeft daarom samen met PvdA, CDA en D66 een motie ingediend voor het creëren van extra bouwmogelijkheden en het versnellen van kaveluitgifte. Kan de wethouder aangeven welke stappen er sindsdien zijn gezet? En kan het college aangeven wat de stand van zaken is omtrent de Woonvisie?

Voorzitter, een kwalitatief goed openbaar gebied, goede en betaalbare sportvoorzieningen en buurt- en dorpshuizen dragen bij aan een prettige leefomgeving. De storting in Fonds Dorpen en Wijken ten behoeve van de centrum vernieuwing in Emmer- Compascuum en de subsidie regeling Fonds Dorpen en Wijken passen hier dan ook mooi bij. Kan de wethouder aangeven hoe het staat met het ontwerp? Ligt er al een plan?
Ik noemde net onze sportvoorzieningen en wil hier het bruggetje maken naar DZOH. In 2019 hebben we als raad de noodkreet ontvangen van DZOH omtrent capaciteitsproblemen betreffende de trainingsvelden. Wakker Emmen heeft toen, mede namens alle andere partijen een motie ingediend tot het realiseren hiervan. Wakker Emmen is verheugd in deze begroting te lezen dat er een nieuw kunstgrasveld kan wordt aangelegd.

Dan een goed openbaar gebied. Tijdens de Kadernota hebben we onze zorgen geuit over het wegenonderhoud. Goed om te lezen dat er de komende jaren jaarlijks 9 miljoen wordt meegenomen in de begroting om de achterstanden in te halen en het kwaliteitsniveau van ons wegennet te verhogen. Een goed onderhouden wegennet draagt bij aan een aantrekkelijk vestigingsklimaat om te wonen en te werken. We willen ook graag een fietsgemeente zijn en dan dient ook het netwerk van fietspaden in goede staat te zijn. Kan het college bevestigen dat de fietspaden worden meegenomen in het totaal van wegenonderhoud? Ontvangt de gemeente schadeclaims door ondeugdelijke wegen? Zo ja, hoe vaak? Op pagina 15 wordt gesproken over de verkeersmaatregelen omgeving scholen Klazienaveen. Welke maatregelen worden daar genomen en worden buurtbewoners hierbij betrokken? Zo ja, op welke wijze?

Er wordt ingezet op een steeds circulaire gemeente door terugdringen van huishoudelijk afval en bevorderen van het hergebruik van grondstoffen. Dit doen wij als gemeente mede door de invoering van het Diftar systeem. Onder onze inwoners heerst er nog onduidelijkheid en onrust over het betalen per lediging van de grijze container. Wakker Emmen zou graag zien dat de inwoners nogmaals  geïnformeerd worden over het Diftar systeem, zodat inzichtelijk wordt voor de inwoners waar men aan toe is en wat hun verwachte kosten worden maar ook wat de gevolgen zullen zijn wanneer we het Diftar systeem niet invoeren. Meermaals zijn er zorgen geuit dat zwerfvuil het gevolg kan zijn van het Diftar systeem, hoe zorgen we ervoor als gemeente dat dit niet gaat gebeuren?

Voorzitter om dorpen en wijken leefbaar te houden is het gevoel van veiligheid voor onze inwoners belangrijk. We zijn dan ook blij dat er structureel €100.000 beschikbaar wordt gesteld voor de uitbreiding van Boa’s. De inzet van een ‘jeugd boa’ lijkt ons ook functioneel om toezicht te houden op plekken waar veel jongeren samen komen.

In een gemeente waar het goed wonen, werken en leven is, horen ook goede sociale voorzieningen. De financiële druk binnen het sociale domein is hoog en benadrukt de noodzaak tot transformatie. Daarvoor is innovatie nodig. Hoe wil het college deze innovatie tot stand laten komen? Liggen hiertoe speciale opdrachten of mag iedere aanbieder hier aanspraak op maken? Wat zijn de eisen en hoe wordt deze innovaties dan gemonitord?
Het personeelstekort in de zorg, baart ons zorgen. Hoe kunnen we de kwaliteit van zorg hoog houden, met minder mensen? In 2017 heeft er een samenwerking plaatsgevonden met Menso en het Drenthe College waarbij uitkeringsgerechtigden in 2 jaar werden opgeleid tot Verzorgende- ig’ers. Zijn er dergelijke constructies meer mogelijk?

Waar we ons ook zorgen om maken is de energie armoede. Gemeenten zetten in op verduurzaming maar het wachten is op geld vanuit het Rijk. Doordat we nog geen nieuw kabinet hebben weten gemeenten nog niet waar ze aan toe zijn. Inmiddels zien we steeds meer energiearmoede. Met de stijgende gasprijzen neemt dit alleen maar toe. Het voelt niet goed dat we als gemeente volop moeten inzetten op verduurzaming (windmolens, zonneparken etc.) maar dat onze inwoners hier maar relatief weinig van terugzien en energiearmoede steeds meer om zich heen grijpt. Emmen staat op 1 in Drenthe met de meeste energiearmoede. Hoe kunnen we dit beter in balans te krijgen? Voorzitter, wij zijn in deze zaal niet de enigen die zorgen hebben rondom deze problematiek. De PvdA zal daarom een motie indienen die Wakker Emmen mede zal indienen. De PvdA komt hier zo meteen op terug.

Dan de kinderopvangtoeslagenaffaire. Wakker Emmen heeft destijds gevraagd om een meldpunt in te stellen. Wat is de laatste stand van zaken en hoe ondersteunt de gemeente de gedupeerden? Is het college nog voornemens om de gemeentelijke schulden van deze doelgroep volledig kwijt te schelden? Andere grote gemeenten hebben dit beleid reeds ingezet.

Voorzitter, Wakker Emmen is er een groot voorstander van om zoveel mogelijk mensen aan het werk te helpen. We zijn dan ook blij met de investeringsagenda ten behoeve van de arbeidsparticipatie. De focus hierbij op de doelgroepen die extra ondersteuning en begeleiding nodig hebben om mee te kunnen doen naar vermogen, vinden wij bij Wakker Emmen een goede zaak. Kan de wethouder aangeven hoe hij de middelen precies gaat inzetten? Worden hierin de aanbevelingen uit het rekenkamerrapport ‘Participatiewet’ ook meegenomen? Heeft de gemeente goed in beeld hoeveel mensen uit deze doelgroep nog bemiddelbaar zijn om aan het arbeidsproces mee te doen? 

Verder willen we binnen dit stuk over de sociale gemeente, iets kwijt over de Voorschoolse Educatie. Tijdens het bespreken van het Integraal Huisvestingsplan Onderwijs viel het Wakker Emmen al op dat de bezettingsgraad erg verschilt.  Ook hebben we vanuit het werkveld begrepen dat er kinderen met een VVE indicatie op de wachtlijst komen, terwijl deze doelgroep het meeste baat heeft bij de voorschool. Is dit iets wat wordt meegenomen in het toekomstbestendige plan die volgend jaar wordt opgesteld voor de Voorschoolse Educatie?

In de afgelopen jaren hebben we vaak de broekriem moeten aantrekken wat helaas ook de portemonnee van onze inwoners heeft geraakt. Wakker Emmen is dan ook blij dat we nu iets terug kunnen doen voor onze inwoners door de OZB te bevriezen. We vragen ons tegelijkertijd af hoe inwoners dit dan voelen in hun portemonnee? Wanneer de WOZ waarde is gestegen maar de OZB blijft gelijk, dan betaalt de inwoner alsnog meer dan vorig jaar. Kan de wethouder hier uitleg over geven? Wakker Emmen vindt het belangrijk dat de belastingdruk voor de inwoner tot het minimum wordt beperkt.

Voorzitter, ik ga afronden.  De afgelopen jaren hebben we het tijdens diverse raadsvergadering gehad over diverse zure fruitsoorten die onze financiële situatie symboliseerden. Denk aan de zure citroen die helemaal is uitgeknepen. Laten we het vanaf vandaag niet meer hebben over die zure, uitgeknepen citroen maar over de zoetzure appel. De zoete smaak van de positieve cijfers en de zure smaak van behoedzaamheid.

Met de voorliggende begroting 2022 ligt er voor het nieuwe gemeentebestuur die na de verkiezingen worden gevormd, een mooie overdracht. De begroting maakt het mogelijk om te blijven investeren in een toekomstbestendige gemeente Emmen waar het goed wonen, werken en leven is.